Pompa ciepła, a folia grzewcza - co wybrać

Koszty ogrzewania i ciepłej wody obecnie stanowią ponad 60% wydatków, jakie ponoszą właściciele domów jednorodzinnych. Nic dziwnego, że coraz więcej osób szuka alternatywy dla tradycyjnych form i chce stać się po prostu energetycznie niezależnymi. Dziś dokładniej  przyjrzymy się i porównamy rozwiązania, które w ciągu kilku lat zdobyły ogromną popularność: pompa ciepła i folie grzewcze. 

Jak działa pompa ciepła?

W telegraficznym skrócie - pompa ciepła przetwarza niskotemperaturową energię pochodzącą ze środowiska - z gruntu, wód podziemnych lub powietrza - w tzw. ciepło użytkowe i przekazuje je do instalacji grzewczej. 

Tak, pompa nie produkuje, a czerpie ciepło z otoczenia. Z jej działaniem nie wiąże się żadne spalanie, popiół, kurz czy inne efekty uboczne produkcji energii cieplnej przy pomocy paliw stałych, gazu czy elektryczności. 

Owszem, pompa ciepła korzysta z energii elektrycznej, ale do zupełnie innych celów. W dobrze zaprojektowanej instalacji tylko 25% energii potrzebnej do działania pochodzić będzie z sieci, a 75% ze środowiska naturalnego. Ten wynik może być jeszcze lepszy, jeśli pompa ciepła zasilana będzie dzięki instalacji fotowoltaicznej. Wtedy jej działanie będzie w całości oparte o źródła odnawialne, co przyniesie konkretne profity finansowe. 

Sprawdź, ile zaoszczędzisz i zarobisz dzięki połączeniu pompy ciepła i fotowoltaiki.

Na co zwracać uwagę przy wyborze pompy ciepła?

System ogrzewania z pompą ciepła składa się z trzech elementów. 

Pierwszym z nich jest tzw. źródło dolne, czyli instalacja, która pobiera ciepło z otoczenia. Może być to powietrze, grunt lub woda - powierzchniowa lub podziemna. 

Środkowym elementem jest właśnie pompa ciepła. 

Trzecim (i ostatnim) elementem całego łańcucha jest tzw. źródło górne, czyli instalacja rozprowadzająca ciepło do poszczególnych pomieszczeń. Zazwyczaj są to odpowiednio skalibrowane grzejniki lub ogrzewanie płaszczyznowe (najczęściej wybierana jest popularna podłogówka. 

Wszystkie trzy elementy muszą zostać tak dobrane, by cały system pracował wydajnie i generował jak najniższe koszty. Tutaj nie ma miejsca na słabe elementy. Nawet najbardziej zaawansowana technologicznie pompa nie będzie dobrze funkcjonować, jeśli pozostałe elementy będą źle dopasowane. 

Niewydolne źródło dolne to zbyt mała ilość energii dla pompy ciepła, a co za tym idzie cały system ogrzewania nie spełni swojego zadania, jeśli w domu będzie zwyczajnie zimno - nie wspominając o opłacalności całego rozwiązania. 

Ogólna zasada, jaką warto kierować się w doborze rozwiązania dla siebie, brzmi: jak najwyższa temperatura źródła dolnego i możliwie najniższa temperatura po stronie źródła górnego. 

Jeśli temperatura w obiegu będzie musiała być wysoka, żeby zapewnić komfort wszystkim domownikom we wszystkich pomieszczeniach, może się okazać, że pompa ciepła będzie co najmniej nieekonomiczna, a nawet nieefektywna, by ogrzać cały dom w czasie mrozów.

Idealnym rozwiązaniem byłaby minimalna różnica między skrajnymi elementami systemu. Wtedy masz, że pompa ciepła będzie miała najlepsze warunki swojej pracy, a jej sprawność i uzyskana moc będą na wysokim poziomie. 

Wybór źródła dolnego

Zastanawiając się nad konkretnym rozwiązaniem koniecznie trzeba wziąć pod uwagę następujące czynniki: 

• specyfika działki i budynku,

• koszty całego przedsięwzięcia,

• zakładane korzyści i przyszłe koszty eksploatacji.

Najprostsze i najtańsze w montażu są pompy ciepła korzystające z powietrza. Nie trzeba wykonywać dodatkowych instalacji - wystarczy wbudowany w pompę wentylator. Dzięki temu można ją założyć praktycznie na każdej działce. 

Problemem może być uciążliwy hałas i nieco wyższe koszty ogrzewania całego budynku. Pompa pracować będzie w zmiennych, często skrajnych warunkach - zwłaszcza, gdy temperatura na zewnątrz spadać będzie do -15°C czy -20°C. Wtedy po stronie kosztów trzeba uwzględnić wspomaganie jej innymi źródłami ciepła, jak kocioł czy grzałki elektryczne. 

Z kolei pompy pobierające ciepło z gruntu czy z wód nie mogą być instalowane na każdej działce. Zdecydowanie wyższy będzie w tym przypadku koszt inwestycyjny, jednak optymalnie wykonany system tego rodzaju będzie bardziej ekonomiczny niż pompa powietrzna. Warunki przez cały sezon są porównywalne i stabilne, a do tego przeważnie niepotrzebne jest wspomaganie innymi źródłami ciepła. 

Z pewnością ostateczna decyzja wymaga głębszego zastanowienia - zarówno odnośnie technikaliów, jak i - a może przede wszystkim - kalkulacji ekonomicznej. 

Jaki rodzaj ogrzewania będzie najlepszy? 

Już wspominaliśmy o podstawowej zasadzie - im niższa temperatura w obiegu, tym lepiej.

W związku z tym, w nowych domach, gdzie system grzewczy tworzony jest totalnie od zera, najpopularniejszym rozwiązaniem jest niskotemperaturowe ogrzewanie płaszczyznowe. 

Zazwyczaj jest to ogrzewanie podłogowe, czasem też sufitowe lub ścienne. Dlaczego? Dość prosta i niedroga budowa, a także fakt, że taką instalację można zasilać wodą o temperaturze nawet 30-40°C. 

Pompy ciepła dobrze współpracować będą także z grzejnikami. Obecnie najlepszym i najprostszym rozwiązaniem są grzejniki, które osiągają odpowiednią moc przy niskiej temperaturze zasilania - nie większej niż 40°C. Na rynku dostępne są również tzw. klimakonwektory, które w okresie letnim można zasilać zimną wodą, dzięki czemu będzie chłodzić wnętrza. Niektóre pompy ciepła również pracują w ten sposób - więc nie będzie trzeba martwić się o klimatyzację. 

Właściciele starszych czy modernizowanych budynków także mogą korzystać z dobrodziejstw pomp ciepła. Choć dla wielu modeli górną granicą jest około 55°C, to można wybrać tzw. pompy wysokotemperaturowe, które osiągają nawet 70°C. Alternatywą dla nich jest wykorzystanie systemu mieszanego - czyli wykorzystującego dwa źródła ciepła. Wtedy przez większość sezonu pracuje pompa, a w skrajnych warunkach wspomaga ją kocioł. 

Jaki model pompy ciepła wybrać?

Najważniejszym czynnikiem, na który powinieneś zwrócić uwagę, to współczynnik COP. Określa on sprawność pompy ciepła, czyli stosunek energii oddanej przez pompę do ilości zużytej energii elektrycznej. 

Przykładowo: pompa przekaże do obiegu 10 kWh ciepła, a do tego zużyto z sieci 2,5 kWh prądu, to COP wynosi 4. 

Sprawność najnowszych modeli pomp ciepła oscyluje w granicach COP 3.5-5, co jest naprawdę dobrym osiągnieciem. 

WAŻNE: COP nie jest wartością stałą. Zależy zarówno od temperatury po stronie źródła dolnego, jak i górnego. 

Kolejną ważną wartością jest SCOP, czyli średnioroczny/sezonowy wskaźnik efektywności energetycznej. pompy ciepła. Oczywiście, im jest on wyższy, tym lepiej. 

Wybór poszczególnych elementów i komponentów powinien być skonsultowany ze specjalistą, który dysponować będzie dokładnymi danymi technicznymi i będzie mógł zaproponować rozwiązania odpowiadające Twoim rzeczywistym potrzebom. 

Pompa ciepła - im wcześniej, tym lepiej

Budujesz dom i zastanawiasz się nad pompą ciepła? Najlepiej będzie, jeśli uwzględnisz ją już na etapie projektowania budynku, by uniknąć późniejszych przeróbek i móc wykorzystać jej cały potencjał. Do tego niezwykle istotne jest, aby dom spełniał nowoczesne standardy budownictwa energooszczędnego. 

Właściciele starszych budynków, którzy chcą wykorzystać pompę ciepła, przed przystąpieniem do modernizacji powinni zlecić szczegółowy audyt energetyczny. To jego wyniki pozwolą stwierdzić, czy taka inwestycja będzie w ogóle możliwa i opłacalna. W tym przypadku jedno jest pewne -  w starym budownictwie pompa ciepła potrzebuje naprawdę dobrej termoizolacji. Koszty takiej inwestycji znacząco można zmniejszyć dzięki dofinansowaniom, chociażby z programu Czyste Powietrze. 

Pompa ciepła - ile zapłacę w ciągu roku?

Chcielibyśmy podać Wam konkretną kwotę, jednak roczne koszty ogrzewania pompą ciepła zależą od wielu czynników. 

Zaliczają się do nich: 

• specyfika całego systemu i samej pompy ciepła

• powierzchnia grzewcza 

• zapotrzebowanie na energię

• moc urządzenia grzewczego 

• zapotrzebowanie na ciepłą wodę

• cena energii elektrycznej

• oczekiwania wobec temperatury w pomieszczeniach - jedni wolą 21°C, inni 26°C

• czas trwania sezonu grzewczego

Chcąc dokładnie przeliczyć szacunkowe wydatki, należałoby uwzględnić je wszystkie. 

Przyjmijmy następujące założenia: 

• dom o powierzchni 150 m2, 

• troje mieszkańców

• każdy z nich zużywa ok. 50 l wody na dobę, a do jej podgrzania do 45°C potrzeba 0,25 kW, czyli w sumie 0,75 kW dziennie

• średnie zapotrzebowanie to 7,5 kW (przeciętny budynek potrzebuje ok. 50W/m2)

• uśredniona cena 1 kWh to 0,56 zł (dodatkowo opłata sieciowa i abonamentowa)

• sezon grzewczy to 180 dni

• nasza pompa ciepła będzie miała COP 4, czyli 1 kWh z sieci wystarczy do pozyskania 4 kWh energii cieplnej

Biorąc je wszystkie pod uwagę przewidywane roczne zapotrzebowanie na energię grzewczą wynosi 7500 kWh/rok, a na ciepło do ogrzania cwu około 2853 kWh rocznie, co w sumie daje 10353 kWh/rok. Oznacza to, że pompa ciepła z sieci pobierze 2589 kWh z sieci, a reszta zostanie uzyskana z dolnego źródła. 

Zatem roczne wydatki na ogrzewanie domu pompą ciepła wyniosą ok. 1450 zł - do pełnych kosztów należy doliczyć jeszcze opłatę sieciową i abonamentową. 

Jak sądzisz - to mało czy dużo? 

Dla porównania… Orientacyjny koszty ogrzewania kotłem kondensacyjnym to 4815 zł, a tradycyjnym nawet 5400 zł. Ogrzewania olejem opałowym roczne wydatki mogą wynieść ponad 7000 zł, a alternatywą jest ekogroszek. Przy założeniu, że 1 tona kosztuje 920 zł, a do ogrzania domu potrzeba będzie 4 tony, to portfel uszczupli się o 3680 zł. 

Odpowiedź jest chyba jasna. 

A jak wygląda sprawa z folią grzewczą? 

Folie grzewcze - tanie ogrzewanie prądem

Folie grzewcze to tak naprawdę “grzejniki” elektryczne, które układane są pod podłogą, na ścianie czy na suficie. Dostępne są modele o różnej mocy. Jednak, żeby mogły samodzielnie ogrzać cały dom czy mieszkanie, powinieneś się zdecydować na te o mocy przynajmniej 220 W. 

Ogrzewanie płaszczyznowe - które wykorzystują folie grzewcze - to zupełnie inny wymiar grzania, który pozwala na niespotykany dotąd rozkład temperatur. 

Przyjmijmy, że tradycyjny grzejnik na wodę czy prąd o mocy 2 kW i wymiarach 2 m2 musi ogrzać salon o powierzchni 20 m2. Zestawmy to z folią grzewczą o tej samej mocy, ale rozłożonej pod podłogą całego salonu - takie rozwiązanie pozwala uzyskać tzw. ogrzewanie niskotemperaturowe. 

Średnia temperatura powietrza będzie niższa, a jednocześnie żaden z domowników nie będzie narzekał, że mu chłodno. Folia grzewcza zapewni także lepszą cyrkulację, więc to świetna propozycja dla alergików.

Cały system wykorzystuje akumulacje ciepła materiałów, pod którymi go zainstalowano (panele podłogowe, płytki ceramiczne czy płyty g-k). Ważnym elementem jest również izolacja i docieplenie całego domu/mieszkania. Całość może się nagrzać do pożądanej temperatury - dajmy na to 27°C - zaledwie w kilka minut, a do tego po wyłączeniu oddawać ciepło także kolejne kilkadziesiąt minut. 

W przypadku folii grzewczych przełożenie energii elektrycznej na cieplną wynosi praktycznie 1:1, to oznacza, że na do wytworzenia 1 kW energii cieplnej potrzebne będzie 1kW prądu. 

Czy to oznacza, że koszty inwestycji czy eksploatacji sprawią, że to kompletnie nieopłacalne rozwiązanie? 

Bynajmniej! Szczegóły za chwilę.

Więcej o specyfice działania folii grzewczych i jej zaletach, przeczytasz tutaj. 

Kiedy instalować folie grzewcze?

Specjaliści przyjmują, że pompa ciepła będzie lepszym rozwiązaniem dla osób, które planują modernizację swojego systemu grzewczego. 

Jednak w przypadku nowego budownictwa, warto rozważyć prostsze i tańsze rozwiązanie. Takim są właśnie folie grzewcze - zwłaszcza, że współczesne domy są energooszczędne i niskoemisyjne. 

Oczywiście, nie oznacza to, że folii grzewczej nie da się zastosować w starszych budynkach - będzie się to jednak wiązało z uciążliwymi remontami, zrywaniem podłóg czy kuciem ścian. 

WAŻNE: folie grzewcze nie mogą być stosowane bezpośrednio pod elementami stałej zabudowy czy pod meblami, które stoją bezpośrednio na podłodze - w przeciwnym razie ciepło nie będzie mogło się równomiernie rozchodzić po pomieszczeniu. Alternatywnym rozwiązaniem mogą być meble (sofy, kanapy, szafy i regały) na odpowiednio wysokich nóżkach.

Folia grzewcza - jaką wybrać i na co zwracać uwagę?

Zanim wybierzesz odpowiedni model, musisz najpierw określić zapotrzebowanie konkretnych pomieszczeń na ciepło. W przypadku nowych budynków potrzebne informacje znajdziesz chociażby w projekcie domu. Zazwyczaj wynosi ono około 50 W na każdy metr kwadratowy powierzchni. Możesz ją przyjąć także dla nieruchomości przechodzących termomodernizację. 

Dlaczego to takie ważne? 

Zbyt mała moc wyjściowa, to dłuższy czas nagrzewania, mniejszy komfort termiczny i… wyższe rachunki. 

Tutaj podstawowa zasada montażu brzmi: im większa powierzchnia (podłogi, ścian, sufitu) zostanie pokryta przez folię, tym szybciej nagrzeje się całe pomieszczenie. Powinno być to co najmniej 80% powierzchni użytkowej.

Nie zapomnij o bezpieczeństwie - szukaj modeli z odpowiednimi certyfikatami, potwierdzającymi użytkowanie w miejscu, na którym Ci zależy.

Ile kosztuje roczne ogrzewanie folią grzewczą?

Koszty ogrzewania folią grzewczą to sprawa indywidualna i tak naprawdę ich wysokość zależy od konkretnych potrzeb i zużytej energii elektrycznej. Przelicznik jest tu banalnie prosty - im więcej prądu zużyjesz, tym wyższe będą koszty. Mimo wszystko będą one i tak dość niskie ze względu na efektywność ogrzewania powierzchniowego i sprawności systemu sięgającej 100%. 

W przypadku domów, warto rozważyć połączenie folii grzewczej z instalacją fotowoltaiczną. Dzięki temu zredukujesz koszty ogrzewania domu praktycznie do minimum. 

Warto dodać też, że folie grzewcze są systemem bezobsługowym, nie wymagają serwisów, a wielu producentów daje na nie gwarancję nawet 25 lat, a ich żywotność wynosi nawet 100 lat.

Folia grzewcza a pompy ciepła - koszt inwestycji

Koszty instalacji folii grzewczych wahają się między 120 a 180 zł/m2. Przyjmując uśrednioną wartość 150 zł/m2, to dla domu o powierzchni 150 m2 ten koszt wyniesie około 22500 zł.

W przypadku pompy ciepła te koszty - w zależności od urządzeń i koniecznych robót adaptacyjnych - oscylować będą w granicach nawet 50000-55000 zł. 

Do kosztów wejścia warto doliczyć także własną instalację fotowoltaiczną. Dzięki niej zaoszczędzisz jeszcze więcej w przyszłości. 

Folia grzewcza czy pompy ciepła - co wybrać?

Każde rozwiązanie należy rozpatrywać indywidualnie, biorąc pod uwagę własne zapotrzebowanie, możliwości finansowe czy perspektywę 

Ostateczną decyzję warto poprzedzić konsultacją z ekspertem, który wszystko dokładnie, spokojnie wytłumaczy i pomoże dobrać ofertę, która spełniać będzie wszystkie założenia i potrzeby. 

Masz pytania? Skontaktuj się z nami już teraz!